In strafzaken komt het steeds vaker voor dat de verdediging procesafspraken maakt met het Openbaar Ministerie (OM). Deze procedure, die in juridische termen vaak wordt aangeduid als een vorm van onderhandeling of “plea bargaining,” kan een voordelige en efficiënte oplossing zijn voor cliënten die worden verdacht van strafbare feiten. Maar hoe werkt deze procedure en wat zijn de voordelen hiervan? In dit blog leggen we het stap voor stap uit.
Wat zijn procesafspraken in strafzaken?
Procesafspraken zijn afspraken tussen de verdediging en het Openbaar Ministerie over de manier waarop een strafzaak wordt afgehandeld. Dit kan variëren van afspraken over de omvang van de strafbare feiten die aan de rechter worden voorgelegd tot afspraken over de strafmaat of strafvorm. Hoewel procesafspraken in Nederland minder ingeburgerd zijn dan in sommige andere landen, zoals de Verenigde Staten, worden ze steeds vaker toegepast. Het streven van proceszaken is een efficiënte rechtsgang en het verminderen van de belasting op het rechtssysteem.
Voorbeelden procesafspraken
Procesafspraken kunnen op verschillende onderdelen van een strafrechtelijke procedure worden gemaakt, afhankelijk van de specifieke omstandigheden en de bereidheid van partijen om tot een akkoord te komen. Deze afspraken worden gemaakt tussen de verdediging en het Openbaar Ministerie en kunnen betrekking hebben op:
- De feiten: Het maken van afspraken over welke feiten wel of niet zullen worden vervolgd. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat bepaalde minder ernstige feiten buiten de vervolging blijven, waardoor de focus ligt op de belangrijkste onderdelen van de zaak.
- De straf: Het overeenkomen van een strafvoorstel tussen de verdediging en het OM. Dit kan variëren van een boete of taakstraf tot een voorwaardelijke straf, afhankelijk van de ernst van het delict en de omstandigheden van de verdachte. Een dergelijke afspraak kan leiden tot een snellere en efficiëntere afhandeling van de zaak.
- Bewijsafspraken: Het bepalen welke bewijsmiddelen wel of niet in de procedure worden ingebracht. Dit kan bijvoorbeeld gaan om het uitsluiten van bepaald bewijs dat mogelijk omstreden is of over het overeenkomen van de geldigheid van specifieke bewijsmiddelen. Dergelijke afspraken kunnen de juridische discussie beperken en het proces vereenvoudigen.
- Overige afspraken: Dit kan een breed scala aan onderwerpen omvatten, zoals het overeenkomen van schadevergoedingen aan slachtoffers, het vaststellen van voorwaarden voor afdoening zonder rechtszaak, of het maken van afspraken over rehabilitatieprogramma’s of andere corrigerende maatregelen.
Hoe werkt de procedure van procesafspraken?
De procedure voor procesafspraken verloopt in meerdere stappen:
- Initiatief nemen: Zowel de verdediging als het OM kan het initiatief nemen om procesafspraken te bespreken. Dit gebeurt vaak vóór de inhoudelijke behandeling van de zaak. De ervaring leert dat het OM nog niet vaak het initiatief neemt.
- Onderhandelingen: In onderling overleg worden de voorwaarden besproken. Dit kan gaan over schuldvraag, strafmaat en andere relevante aspecten. Wanneer overeenstemming is bereikt, worden de afspraken voorgelegd aan de rechter die bevoegd zou zijn om de zaak te behandelen bij een dagvaarding.
- Toetsing door de rechter: De rechter beoordeelt of de afspraken in overeenstemming zijn met de wet, de beginselen van een eerlijk proces en de ernst van het strafbare feit.
- Uitspraak: Als de rechter akkoord (daartoe bestaat geen verplichting) gaat met de procesafspraken, worden deze opgenomen in de uitspraak. De zaak wordt dan afgehandeld volgens de gemaakte afspraken.
Wat zijn de voordelen van procesafspraken?
Procesafspraken kunnen aanzienlijke voordelen bieden voor cliënten:
- Snellere afhandeling: Door afspraken te maken, wordt de zaak vaak sneller afgehandeld. Dit bespaart tijd en vermindert onzekerheid.
- Beperking van risico’s: Procesafspraken geven meer controle over de uitkomst van de zaak. Zonder afspraken kan de rechter een zwaardere straf opleggen dan verwacht.
- Lagere strafmaat: In ruil voor een schuldbekentenis of medewerking kan het OM bereid zijn een lagere straf voor te stellen.
- Beperking van reputatieschade: Een efficiënte en discrete afhandeling kan reputatieschade beperken, vooral in zaken die de publiciteit halen.
- Kostenbesparing: Een snel proces betekent minder kosten voor juridische bijstand en minder belasting voor de cliënt.
Hoe kan SKE Advocaten u helpen?
SKE Advocaten helpt u bij het maken van procesafspraken door te onderhandelen met het Openbaar Ministerie en uw zaak grondig te analyseren. We adviseren over de voor- en nadelen van procesafspraken en zorgen voor een sterke verdediging als de zaak voor de rechter komt. Daarnaast begeleiden we u in het ontwikkelen van een communicatiestrategie om de impact van de zaak te minimaliseren.
Wordt u verdacht van een strafbaar feit en wilt u weten of procesafspraken in uw geval een optie zijn? Neem contact op met SKE Advocaten voor een vrijblijvend gesprek. Wij helpen u graag om de best mogelijke uitkomst te bereiken.