Een tuchtklacht is voor veel zorgverleners ingrijpend. Naast de inhoud van de klacht, is er één factor die van doorslaggevend belang kan zijn: de proceshouding. In deze blog leggen we uit waarom de manier waarop u zich opstelt in een tuchtprocedure zo belangrijk is, en hoe dit uw positie als medische professional beïnvloedt.
Tuchtrecht in de zorg: meer dan alleen regels
Het medisch tuchtrecht is bedoeld om de kwaliteit van de zorg te bewaken en te bevorderen. Het draait dus niet om straf, maar om normstelling. Dit betekent dat het tuchtrecht – gebaseerd op de Wet BIG – zich richt op professioneel gedrag van zorgverleners zoals artsen, verpleegkundigen en psychologen. In 2024 behandelden de regionale tuchtcolleges ruim 1.100 klachten.
De mogelijke maatregelen lopen uiteen van een waarschuwing tot doorhaling uit het BIG-register. Maar wist u dat niet alleen de feiten, maar óók uw houding tijdens de procedure een belangrijke rol speelt?
Wat is proceshouding?
Proceshouding is de manier waarop u zich opstelt in een tuchtrechtelijke procedure. Bent u coöperatief, toont u inzicht in het gebeurde en neemt u verantwoordelijkheid waar nodig? Of reageert u afstandelijk, defensief of ontwijkend?
De tuchtcolleges kijken nadrukkelijk naar die houding. Niet alleen naar wat u zegt, maar ook naar hoe u het zegt.
Waarom proceshouding belangrijk is in een tuchtprocedure
- Reflectie: laat u zien dat u begrijpt wat er is misgegaan?
- Lerend vermogen: bent u bereid verbetermaatregelen te nemen?
- Openheid: deelt u relevante informatie en toont u zelfkritiek?
In verschillende recente uitspraken (bijvoorbeeld ECLI:NL:TGZRAMS:2025:108) zagen we dat een professionele houding aanleiding was voor het niet opleggen van een maatregel – zelfs bij een gegronde klacht. Het tegenovergestelde komt ook voor: een afwerende houding kan juist leiden tot een zwaardere sanctie, ook bij lichte normschendingen.
Verdediging versus reflectie: het juiste evenwicht
Natuurlijk heeft u het recht om zich juridisch te verweren. Maar binnen het tuchtrecht geldt: alleen verdedigen is niet genoeg. Een goede proceshouding combineert juridische argumentatie met professionele zelfreflectie. Dat maakt u geloofwaardig en laat zien dat u verantwoordelijkheid neemt voor de kwaliteit van zorg.
Een puur juridische of afstandelijke opstelling wordt in het tuchtrecht vaak als onprofessioneel gezien. Het gaat immers niet alleen om het verleden, maar ook om uw bereidheid tot verbetering in de toekomst.
Proceshouding als verzachtende of verzwarende factor
In uitspraken zoals ECLI:NL:TGZRAMS:2024:154 zien we dat een coöperatieve, transparante en lerende houding kan leiden tot een mildere maatregel – of zelfs geen maatregel. Tegelijkertijd kan een defensieve, ontkennende of passieve opstelling juist als verergerende factor meewegen, zoals in ECLI:NL:TGZRZWO:2025:56.
Tuchtrecht kijkt niet alleen naar wat er is gebeurd, maar ook naar hoe u daarmee omgaat.
Voorbereiding is essentieel
Tuchtprocedures zijn vaak emotioneel belastend. Juist daarom is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Dat betekent:
- Begrijpen hoe het tuchtrecht werkt
- Tijdig juridisch advies inwinnen
- Bewust zijn van de impact van uw proceshouding
Onze advocaten hebben ruime ervaring in het medisch tuchtrecht. Wij helpen u met het opstellen van een passende strategie, waarin juridische verdediging en professionele houding in balans zijn.
Heeft u een tuchtklacht ontvangen?
Twijfelt u over uw positie of wilt u weten hoe u zich het beste kunt opstellen? SKE Advocaten ondersteunt zorgverleners in iedere fase van de tuchtrechtelijke procedure. Met kennis van zaken, oog voor uw positie als professional en aandacht voor uw reputatie.
📞 Neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek
📍 Of lees meer over onze aanpak in medische tuchtzaken